GS Nguyễn Đăng Hưng
Lời nói đầu: Đầu năm tháng 1/2010 vừa qua một tờ báo lớn tại Sài Gòn đã phỏng vấn tôi về đề tài trên. Tôi đã thẳng thắn trả lời từng câu hỏi. Nhưng sau đó không thấy báo đăng tải. Đây là thường lệ tại Việt Nam khi nội dung bài báo ít nhiều có chệch qua lề trái. Xin đăng tải nguyên văn bài phỏng vấn với nỗi lo âu ngày càng bức thiết của tôi: Chừng nào công cuộc chống tham nhũng mới được chính quyền ra tay thực sự đây trời!
Nhà báo: Chính phủ có đề án đưa phòng chống tham nhũng vào trường học để dạy cho học sinh tiểu học, trung học. GS đánh giá như thế nào về tính hiệu quả của đề án
GS Nguyễn Đăng Hưng: Trước nhất là tôi rất ngạc nhiên! Ngạc nhiên và băng khoăn. Không ngờ Việt Nam ta tổ chức chống tham nhũng một cách lạ lùng như vậy! Dĩ nhiên là tôi không phản bác việc thêm vào sách công dân giáo dục những danh mục, những bài học liên quan đến việc ngăn ngừa tệ nạn tham nhũng. Nhưng trong lúc cả xã hội đang chờ một cái gì đột phá, thì biện pháp kiểu này làm tôi ngạc nhiên và băng khoăn!
Không ngờ một thãm họa mà ta thường gọi là giặc nội xâm đang hoành hành ở mọi cấp mà ta lại có biện pháp đối phó lại nhẹ nhàng và chần chờ đến vậy! Cứ tưởng tượng sang năm mới 2010 ta bắt đầu đưa quan điểm chống tham nhũng vào tiểu học thì chắc phải chờ mười hai mươi năm nữa các em mới ý thức được yêu cầu chống tham nhũng và những biện pháp hữu hiệu chống giặc nội xâm lúc ấy mới hình thành sao? Bởi vậy về mặt hiệu quả trước mắt thì theo tôi sẽ chẳng là gì cả nếu không có những biện pháp quyết liệt khác kèm theo. Và những biện pháp quyết liệt thì tôi chưa thấy chính phủ bàn đến, ít ra vào thời điểm đầu năm mới này!
Nhà báo: Theo GS gốc của tham nhũng bắt đầu từ đâu? Dư luận cho rằng trong khi tham nhũng nằm ở những người có chức, có quyền, cơ quan chức năng chưa mạnh tay chống. Nhiều vụ nghi vấn tham nhũng phía nước ngoài đang điều tra xử lý, nhưng cơ quan chức năng việt Nam thụ động chậm chạp. Vậy liệu chuyện phát động cho nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, học sinh chống tham nhũng có hiệu quả hay không?
GS Nguyễn Đăng Hưng: Câu hỏi của nhà báo phần nào bao gồm câu trả lời. Thật vậy muốn tham nhũng trước hết phải có quyền lực, phải có khả năng và điều kiện điều động được ngân quỹ. Cho nên đối tượng cần giáo dục, nhắc nhở, trước hết là thành phần cán bộ các cấp, địa phương cũng như trung ương, đặc biệt những cửa quyền mà nạn tham nhũng thường xảy ra nhất: hải quan, cơ quan thuế, công an… Những đợt học tập chống tham nhũng, những biện pháp răn đe cần được phát động một cách có hệ thống rộng khắp và thường trực. Dài hạn hơn là phải dành những bài học chống tham nhũng cho những cơ sở đào tạo cán bộ, các trường đảng, các đoàn thanh niên, các đợt học tập chính trị, các lớp chuyên tu hay tại chức… Còn đối với người dân thì nên qua báo đài khuyến khích nhân dân tham gia chống tham nhũng, khuyến khích mạnh dạn tố giác những kẻ tham nhũng, phổ biến các biện pháp cụ thể bảo vệ người phát hiện tham nhũng, xây dựng những đường dây nóng thu thập thông tin và xử lý có hiệu quả những thông tin về tham nhũng, đề cao tác phòng chống tham nhũng, không chung chi cho việc bôi trơn, khen thưởng những tổ chức, những cá nhân tự giác tham gia bài trừ tham nhũng…
Tuy nhiên cái quan trọng nhất trong giáo dục là nêu gương cho xã hội: xử lý rốt ráo những vụ án tham nhũng đang gây hoang mang trong dư luận hiện nay, những biện pháp trừng trị nặng nhất phải được áp dụng các cấp tham nhũng có vị trí quyền lực cao nhất. Thân nhân càng gần quyền lực bao nhiêu thì càng phải trong sạch bấy nhiêu thì mới hợp lý! Nhất quyết không được dựa theo lý do thân nhân mà giảm khinh cho tội ác tham nhũng…
Nhà báo: Cái gốc của vấn đề là dạy cho học sinh, sinh viên làm người tốt cái đã, như phải có lòng tự trọng, biết xấu hổ, tự dằn vặt mình khi tay lỡ nhúng chàm, không biết tham lam, tham vọng quá mức. Trong khi bản thân ngay các trường học, giáo viên cũng có nhiều vấn đề như quà cáp, bán điểm, dạy thêm, thu phí tràn lan chưa chấn chỉnh được. Vậy giữa thực tế sống và nội dung học mâu thuẩn nhau liệu có phản tác dụng không?
GS Nguyễn Đăng Hưng: Làm sao dạy được các em bài học về tham nhũng trong khi nạn tham nhũng đã thành thảm họa lan tràn khắp nơi như căn bệnh ung thư của toàn xã hội. Ta biết tệ nạn dạy thêm dạy riêng, học thêm là một hình thức tham nhũng đang hoành hành từ tiểu học trung học đến đại học. Làm sao các em tin được bài học này khi các em thấy nhan nhản trước mắt những cảnh đau lòng xóa mòn đạo đức nhà giáo nay vẫn chưa có biện pháp tẩy trừ? Làm sao các cô giáo yên lòng rao giảng khi chính mình vẫn chưa áp dụng trên thực tế? Vậy việc tiên quyết phải là việc cải tiến chế độ lương tiền cho nhà giáo, lương phải tính cho đủ sống, đủ nuôi gia đình. Kế đến phải có biện pháp chỉnh huấn, giám thị, vận động trở vể với những giá trị đạo dức chân chính của nhà mô phạm và nếu cần bãi chức những con sâu làm rầu nồi canh…
Còn đối với tuổi trẻ, theo tôi nên trở về với những bài học giáo khoa thư về lòng nhân từ, về tính trung thực, về tinh thần trách nhiệm tôn trọng của công, về lòng trọng nghĩa khinh tài, về tình thương yêu đồng loại lá lành đùm lá rách…, những bài học kỹ năng sống của người tử tế, những bài học về công dân giáo dục cơ bản… Những tâm hồn trong trắng khi thấm nhuần những hệ giá trị tích cực sẽ không sa đà vào những hành động tiêu cực của người lớn, sẽ không tham lam vô cảm vô trách nhiệm, động lực ban đầu của tệ nạn tham nhũng.
Nhà báo: Để xây dựng văn hoá chống tham nhũng, nói cách khác là mọi người cùng nhận thức và tham gia chống tham nhũng. Đảng, nhà nước, các cơ quan quản lý cần phải làm gì?
GS Nguyễn Đăng Hưng: Xây dựng văn hóa chống tham nhũng chính là phát triển đạo đức làm người lương thiện. Việc này cần trở về với những giá trị đạo đức truyền thống, cần sự giúp sức của các hệ thống tôn giáo, cần xây dựng và củng cố tế bào căn bản của xã hội là gia đình. Hãy trở về với nề nếp gia phong, với bản sắc thanh bạch liêm chính…
Nhưng văn hóa trong sáng không tham nhũng chỉ có thể phát triển trong một xã hội được tổ chức theo những tiêu chí khoa học mà các nước tiên tiến đã áp dụng hằng trăm năm nay. Đó là việc phân tầng quyền lực một cách hợp lý trong đó luật pháp và báo chí phải giữ được tính độc lập khách quan vô tư.
Và xây dựng văn hóa chống tham nhũng chính là xây dựng một hệ thống luật pháp độc lập, xây dựng một nền báo chí không bị chi phối bởi những lợi ích cục bộ, kinh tế cũng như chính trị.
Sài Gòn ngày 7/1/2010
http://danluan.org/node/4016
Nhà báo: Chính phủ có đề án đưa phòng chống tham nhũng vào trường học để dạy cho học sinh tiểu học, trung học. GS đánh giá như thế nào về tính hiệu quả của đề án
GS Nguyễn Đăng Hưng: Trước nhất là tôi rất ngạc nhiên! Ngạc nhiên và băng khoăn. Không ngờ Việt Nam ta tổ chức chống tham nhũng một cách lạ lùng như vậy! Dĩ nhiên là tôi không phản bác việc thêm vào sách công dân giáo dục những danh mục, những bài học liên quan đến việc ngăn ngừa tệ nạn tham nhũng. Nhưng trong lúc cả xã hội đang chờ một cái gì đột phá, thì biện pháp kiểu này làm tôi ngạc nhiên và băng khoăn!
Không ngờ một thãm họa mà ta thường gọi là giặc nội xâm đang hoành hành ở mọi cấp mà ta lại có biện pháp đối phó lại nhẹ nhàng và chần chờ đến vậy! Cứ tưởng tượng sang năm mới 2010 ta bắt đầu đưa quan điểm chống tham nhũng vào tiểu học thì chắc phải chờ mười hai mươi năm nữa các em mới ý thức được yêu cầu chống tham nhũng và những biện pháp hữu hiệu chống giặc nội xâm lúc ấy mới hình thành sao? Bởi vậy về mặt hiệu quả trước mắt thì theo tôi sẽ chẳng là gì cả nếu không có những biện pháp quyết liệt khác kèm theo. Và những biện pháp quyết liệt thì tôi chưa thấy chính phủ bàn đến, ít ra vào thời điểm đầu năm mới này!
Nhà báo: Theo GS gốc của tham nhũng bắt đầu từ đâu? Dư luận cho rằng trong khi tham nhũng nằm ở những người có chức, có quyền, cơ quan chức năng chưa mạnh tay chống. Nhiều vụ nghi vấn tham nhũng phía nước ngoài đang điều tra xử lý, nhưng cơ quan chức năng việt Nam thụ động chậm chạp. Vậy liệu chuyện phát động cho nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, học sinh chống tham nhũng có hiệu quả hay không?
GS Nguyễn Đăng Hưng: Câu hỏi của nhà báo phần nào bao gồm câu trả lời. Thật vậy muốn tham nhũng trước hết phải có quyền lực, phải có khả năng và điều kiện điều động được ngân quỹ. Cho nên đối tượng cần giáo dục, nhắc nhở, trước hết là thành phần cán bộ các cấp, địa phương cũng như trung ương, đặc biệt những cửa quyền mà nạn tham nhũng thường xảy ra nhất: hải quan, cơ quan thuế, công an… Những đợt học tập chống tham nhũng, những biện pháp răn đe cần được phát động một cách có hệ thống rộng khắp và thường trực. Dài hạn hơn là phải dành những bài học chống tham nhũng cho những cơ sở đào tạo cán bộ, các trường đảng, các đoàn thanh niên, các đợt học tập chính trị, các lớp chuyên tu hay tại chức… Còn đối với người dân thì nên qua báo đài khuyến khích nhân dân tham gia chống tham nhũng, khuyến khích mạnh dạn tố giác những kẻ tham nhũng, phổ biến các biện pháp cụ thể bảo vệ người phát hiện tham nhũng, xây dựng những đường dây nóng thu thập thông tin và xử lý có hiệu quả những thông tin về tham nhũng, đề cao tác phòng chống tham nhũng, không chung chi cho việc bôi trơn, khen thưởng những tổ chức, những cá nhân tự giác tham gia bài trừ tham nhũng…
Tuy nhiên cái quan trọng nhất trong giáo dục là nêu gương cho xã hội: xử lý rốt ráo những vụ án tham nhũng đang gây hoang mang trong dư luận hiện nay, những biện pháp trừng trị nặng nhất phải được áp dụng các cấp tham nhũng có vị trí quyền lực cao nhất. Thân nhân càng gần quyền lực bao nhiêu thì càng phải trong sạch bấy nhiêu thì mới hợp lý! Nhất quyết không được dựa theo lý do thân nhân mà giảm khinh cho tội ác tham nhũng…
Nhà báo: Cái gốc của vấn đề là dạy cho học sinh, sinh viên làm người tốt cái đã, như phải có lòng tự trọng, biết xấu hổ, tự dằn vặt mình khi tay lỡ nhúng chàm, không biết tham lam, tham vọng quá mức. Trong khi bản thân ngay các trường học, giáo viên cũng có nhiều vấn đề như quà cáp, bán điểm, dạy thêm, thu phí tràn lan chưa chấn chỉnh được. Vậy giữa thực tế sống và nội dung học mâu thuẩn nhau liệu có phản tác dụng không?
GS Nguyễn Đăng Hưng: Làm sao dạy được các em bài học về tham nhũng trong khi nạn tham nhũng đã thành thảm họa lan tràn khắp nơi như căn bệnh ung thư của toàn xã hội. Ta biết tệ nạn dạy thêm dạy riêng, học thêm là một hình thức tham nhũng đang hoành hành từ tiểu học trung học đến đại học. Làm sao các em tin được bài học này khi các em thấy nhan nhản trước mắt những cảnh đau lòng xóa mòn đạo đức nhà giáo nay vẫn chưa có biện pháp tẩy trừ? Làm sao các cô giáo yên lòng rao giảng khi chính mình vẫn chưa áp dụng trên thực tế? Vậy việc tiên quyết phải là việc cải tiến chế độ lương tiền cho nhà giáo, lương phải tính cho đủ sống, đủ nuôi gia đình. Kế đến phải có biện pháp chỉnh huấn, giám thị, vận động trở vể với những giá trị đạo dức chân chính của nhà mô phạm và nếu cần bãi chức những con sâu làm rầu nồi canh…
Còn đối với tuổi trẻ, theo tôi nên trở về với những bài học giáo khoa thư về lòng nhân từ, về tính trung thực, về tinh thần trách nhiệm tôn trọng của công, về lòng trọng nghĩa khinh tài, về tình thương yêu đồng loại lá lành đùm lá rách…, những bài học kỹ năng sống của người tử tế, những bài học về công dân giáo dục cơ bản… Những tâm hồn trong trắng khi thấm nhuần những hệ giá trị tích cực sẽ không sa đà vào những hành động tiêu cực của người lớn, sẽ không tham lam vô cảm vô trách nhiệm, động lực ban đầu của tệ nạn tham nhũng.
Nhà báo: Để xây dựng văn hoá chống tham nhũng, nói cách khác là mọi người cùng nhận thức và tham gia chống tham nhũng. Đảng, nhà nước, các cơ quan quản lý cần phải làm gì?
GS Nguyễn Đăng Hưng: Xây dựng văn hóa chống tham nhũng chính là phát triển đạo đức làm người lương thiện. Việc này cần trở về với những giá trị đạo đức truyền thống, cần sự giúp sức của các hệ thống tôn giáo, cần xây dựng và củng cố tế bào căn bản của xã hội là gia đình. Hãy trở về với nề nếp gia phong, với bản sắc thanh bạch liêm chính…
Nhưng văn hóa trong sáng không tham nhũng chỉ có thể phát triển trong một xã hội được tổ chức theo những tiêu chí khoa học mà các nước tiên tiến đã áp dụng hằng trăm năm nay. Đó là việc phân tầng quyền lực một cách hợp lý trong đó luật pháp và báo chí phải giữ được tính độc lập khách quan vô tư.
Và xây dựng văn hóa chống tham nhũng chính là xây dựng một hệ thống luật pháp độc lập, xây dựng một nền báo chí không bị chi phối bởi những lợi ích cục bộ, kinh tế cũng như chính trị.
Sài Gòn ngày 7/1/2010
http://danluan.org/node/4016
No comments:
Post a Comment